Diş Temizletme

Toplumda taş olarak bilinen tartarlar diş iyi temizlenemediğinde diş ile diş eti birleşiminde ve diş üzerinde biriken bakteri plaklarının sertleşmesi ile oluşur. Bakteri plaklarının, ağız içerisinde ağız sıvıları yani tükürük içindeki kalsiyum ve fosfat ile sertleşmesi sonucunda meydana gelir. Daha kısa bir tabirle, diş taşları bakteri plaklarıdır. Ağızdaki tükürük salgısı, bu plakları sertleştirir ve diş taşı dediğimiz tabakayı oluşturur. Bu birikimlerin düzenli olarak temizletilmesi gerekir. Diş temizletme işlemi ağız sağlığı için vazgeçilmez ve ihmal edilmemesi gereken bir olgudur.

Diş Taşı Temizletme

Ağız bakımı aksatıldığında diş ve diş etlerinde sorun yaşanır. Diş kaybı ile sonuçlanan bu problemler ilerde çiğneme fonksiyonlarının da aksamasına neden olur. Diş kaybının en önemli nedenlerinden birisi diş taşlarıdır.

  1.  – Temizlik esnasında hastalıklı dokular ve plakların tamamı ağızdan uzaklaştırılır.
  2. – Diş taşı temizliği sayesinde dişetleri sağlıklı bir görünüm kazanır.
  3. – Pembemsi, gevşek olmayan ve sağlam dişetlerine sahip olunur.
  4. – Diş sallanmaları ve yer değiştirmeleri önlenir, dişler daha beyaz ve güçlü bir hale gelir.
    – İltihaplanmalar ve diş kayıpları önlenir.
  5. – Dişetlerinde meydana gelen kanamalar giderilir.
  6. – Tedavisi çok zor olan dişeti çekilmesinin önüne geçilir.
  7. – Yoğun diş taşı oluşumu sebebiyle meydana gelen rahatsız edici ağız kokuları yok edilir.

Sağlıklı dişetleri için 6 ayda bir diş taşı temizliği yaptırılmalıdır. Diş taşı temizliği yapıldıktan sonra diş ipi, diş duşu ve diş bakımı ile ilgili temizlikler her gün düzenli olarak yapılmalıdır. Aksi halde diş taşı oluşumu hızlanacak ve ağız içinde sağlıksız bir ortam oluşacaktır. Bunun sonucunda da şiddetli diş ağrıları ve diş kayıpları yaşanacaktır.

Diş temizletme
Diş temizletme

Diş taşlarının temizliği sırasında diş minesi hiçbir zarar görmez.
Diş taşlarının en yoğun olduğu bölgeler ağzın ön alt kısmıdır. Bu bölgenin temizlenmesi daha zor olduğu için bakteriler kolayca yayılma ve çoğalma imkanı bulurlar. Zaman içinde diş taşları iltihaplanmalara, çürüklere ve diş çekilmelerine neden olurlar.

Dişler, besinlerin öğütülerek sindirim için hazır hale getirilmesinden sorumlu olan kemiklerdir. Yaşamın ilk bir yılı içerisinde ve genellikle de bebeklik döneminde 6. ve 7. aylar arasında ilk dişler çıktıktan sonra alt çenede on tane, üst çenede on tane ve toplamda yirmi tane olan süt dişleri çıkar. İlk dişler olarak da adlandırılan bu dişler geçici dişlerdir ve 5 yaşından itibaren yavaş yavaş dökülerek yerlerini toplamda 32 tane olan kalıcı dişlere (ana dişler) bırakır. Çocukluktan yetişkinliğe yaşamın her döneminde ağız ve diş sağlığının korunabilmesi ve diş eti hastalıklarının, diş çürüklerinin ve diş kayıplarının önlenebilmesi için ağız bakımının düzenli olarak yapılması gerekir. Ağız ve diş bakımı düzenli diş fırçalama, diş ipi kullanımı, dil temizliği gibi unsurları içerir ve bu temizlik uygulamaları her öğünün ardından yapılmalıdır. Bunun yanı sıra ağız ve diş bakımının düzenli olarak yapılmaması neticesinde veya bazı çevresel etkenlere bağlı olarak dişlerde lekeler veya diş taşları oluşabilir. Bu durumda diş hekimleri tarafından özel ekipmanların kullanımı ile yapılan diş temizleme uygulamaları gerekli olabilir. Diş ve diş eti sağlığını tehdit edebilen her türlü durumun erken dönemde tespit edilerek tedavi edilebilmesi için her altı ayda bir diş hekimi kontrolünden geçilmeli ve herhangi bir tedavi uygulamasının gerekli olup olmadığı öğrenilmelidir.

Dişler Neden Temizlenir?

Tüketilen besinlerin ağız içerisinde oluşturduğu asidik ortam ile besinlerin dişlerde bırakmış olduğu kalıntılar, dişlerde bakteri plaklarının birikimine neden olur. Diş fırçalama işlemi; temelde bu bakteri plaklarının temizlenmesi, dişlerde ve ağızda kalan besin kalıntılarının giderilmesi, ağızda oluşan asidik pH’ın nötralize edilmesi gibi amaçlarla uygulanır. Diş fırçalama ve diş ipi kullanımı gibi ağız ve diş bakımına ilişkin uygulamaların düzenli olarak yapılmaması halinde dişlerde oluşan bakteri plakları uzun süre boyunca kalır. Bu durum bakterilerin diş minesine zarar vererek diş çürüklerine yol açmasına neden olurken, bir kısım bakteri plağı da sertleşir ve tartar olarak da adlandırılan diş taşlarını oluşturur. Diş taşları oldukça sert bir yapıya sahiptir ve normal diş fırçalama ile giderilemediğinden diş hekimleri tarafından yapılan diş temizleme işlemlerini gerektirir. Sigara kullanımı, çay ve kahvenin sık tüketimi gibi birtakım nedenlerden dolayı dişlerde fırçalama ile giderilemeyen renk değişimleri de ortaya çıkabilir. Tüm bu sorunların giderilmesi için diş hekimleri tarafından klinik ortamında yapılan bazı diş temizleme uygulamaları gerekli olabilir. Dişlerde var olan sorunların nasıl bir tedavi gerektirdiği veya diş temizleme işlemini gerektirip gerektirmediği konusunda diş hekimlerine danışılmalı ve mutlaka bir diş muayenesinden geçilmelidir.

Diş Temizliği Nasıl Yapılır?

Diş temizliği önce sonra

Gerçek bir diş temizliği, diş hekimleri tarafından yapılır ve bu işlemin öncesinde detaylı bir ağız muayenesi yapılmalıdır. Muayenenin ardından diş temizliği gerektiren sorunların tespit edilmesi halinde diş temizleme işlemi için bir randevu verilir veya imkanlar dahilindeyse muayene ile aynı gün de temizleme işlemi gerçekleştirilebilir. Diş temizliği işleminde diş yüzeyinde bulunan tartar ve plaklar çeşitli aletler kullanılarak temizlenir. Bu aletler diş minesine zarar vermez ve yalnızca diş yüzeyini kaplamış olan plak ve tartarların uzaklaştırılmasında etkilidir. İşlem sonrasında yüzeyinde temiz ve pürüzsüz bir görünüm elde edilebilir. Plak ve tartar temizliğine ek olarak renk değişimi söz konusu olan dişlerde beyazlatmaya ve parlatmaya yönelik birtakım uygulamalar da diş hekimleri tarafından gerekli görülmesi halinde uygulanabilir. Dişlerin temizlenmesi, diş eti iltihabı gibi sorunların önlenebilmesi, buna bağlı olarak diş eti çekilmesi ve diş kayıplarına kadar ilerleyebilen problemlerin engellenebilmesi açısından büyük bir öneme sahiptir.

Diş Taşı Temizleme

Ağız ve diş bakımı düzenli ve titiz bir şekilde yapılsa dahi besinlerde ve tükürük salgısında bulunan bazı mineraller sebebiyle birkaç yılda bir diş taşları tekrarlayabilir. Bu nedenle diş temizliği birkaç yılda bir yaptırılması gereken rutin bir ağız bakım işlemi olarak görülmelidir. Diş temizleme işlemlerinde hekimler tarafından çeşitli aletler ve ilaçlar kullanılabilir. Genellikle temizleme işlemine ultrasonik cihazlar kullanılarak başlanır. Bu aletler titreşim yoluyla diş taşlarının çatlatılmasını sağlar. Büyük tartarların dişlerden ayrılmasını sağlayan bu işlemin ardından ağız içerisine su püskürtülür ve dökülen tabakalar temizlenir.

Ardından ince yapılı aletler yardımıyla küçük tartarların temizliğine geçilir. Dişlerin kıvrımlı bölümlerinde ve diş aralarında biriken tüm tartarlar temizlenene dek bu işlem sürdürülür. Tartarlar tamamen temizlendikten sonra diş cilası veya florür içerikli macunlar uygulandıktan sonra temizleme işlemi sonlandırılır. İşlem genellikle 10 dakika gibi kısa bir sürede tamamlanır. Fakat diş taşlarının yoğunluğu ne kadar fazla ise işlemin de o kadar uzun olacağı söylenebilir. Diş temizleme uygulamalarının ardından yarım saat süre ile bir şey yenilmemesi ve içecek tüketilmemesi önerilir. Bu sürenin bitiminde kişiler normal yaşantılarına ve beslenme düzenlerine dönebilirler.

Diş Eti İltihabı Tedavisi

Ağız bakımının ve rutin diş temizleme işlemlerinin düzenli olarak yapılmaması halinde diş eti iltihabı (gingivit) sorunu ortaya çıkabilir. Diş eti iltihapları genellikle diş etlerinde kızarıklık, hassasiyet, yemek yeme sırasında ağrı gibi belirtilerle hissedilir ve ardından diş etinde beyaz renkli iltihap görümü ortaya çıkar.

Hafif düzeydeki iltihaplar sert yapılı besinlerin tüketilmesi sırasında oluşan yaralanmalar sonrasında, dişlerin özensiz fırçalanmasına bağlı olarak ya da çeşitli vitamin ve mineral eksiklikleri gibi nedenler sonucunda ortaya çıkabilir. Bu durum genellikle diş hekimleri tarafından önerilecek olan ilaç ve gargaraların kullanımı, ağız ve diş bakımının özenli şekilde yapılması ve yumuşak gıdalarla beslenme gibi önlemlerle birkaç günde iyileştirilebilir. Fakat daha ciddi boyutlu diş eti iltihapları, özellikle de sürekli olarak tekrarlaması halinde mutlaka tedavi gerektirir. Tekrarlayan şiddetli diş eti iltihaplanmaları diş kayıplarına yol açabilir.

Dişlerde biriken bakteri plakları ve tartarlar diş eti iltihaplarının en önemli nedenidir. Bu nedenle ağız ve diş bakımının düzenli ve özenli şekilde yapılması, diş hekimi muayenelerinin aksatılmaması ve hekim tarafından önerilen zamanlarda detaylı diş temizliğinin yaptırılması oldukça önemlidir.

Ağız ve Diş Bakımı Nasıl Yapılmalıdır?

Birçok hastalığın temelinde ağız sağlığının iyi olmaması yatar. Ağız sağlığı da iyi bir ağız bakımı ile mümkündür.  Bakteri plaklarının oluşumunun engellenmesi, gıda artıklarının uzaklaştırılması ve ideal ağız temizliğinin korunabilmesi için düzenli temizlik gerekir. Her gıda tüketimi sonrası mutlaka dişler temizlenmelidir. Fırça bulamadığımızda su ile çalkalanmalıdır.  Bu, günlük olarak 2 veya 3 kez diş fırçalamayı gerektirir.

Sadece dişleri fırçalamak ve su ile çalkalamak da maalesef yeterli değildir. Dişlerin arasında biriken gıda artıklarının temizlenmesi ve bu alanlarda plak oluşumunun engellenmesi için diş fırçalama sonrası diş ipi kullanımına da ihtiyaç vardır.

Ağzımızda bakteri üremesine açık olan bir yer de dilimizdir. Dilimiz üzerinde bakteri çoğalmasının önlenmesi için dil yüzeyi de temizlenmelidir. Dil silici vaya diş fırçalarının arkasında bulunan dil temizleyicilerin kullanılması önerilir.

Diş fırçalama ve diş ipi kullanımı ve dil temizliğine ek olarak ağız bakım sularının da kullanımı tam bir ağız hijyeninin elde edilmesini sağlayarak diş ve diş eti hastalıklarını önleme konusunda oldukça etkilidir.

Ağız ve diş sağlığınızı korumak için  6 ayda bir diş hekimi kontrolüne gidilmelidir. Ağız ve dişlerde bakteri plakları ve diş taşı birikimi söz konusu ise diş hekiminize başvurarak diş temizliği konusunda bilgi alabilir, hekiminiz tarafından yapılacak detaylı diş temizleme işlemi için randevunuzu alabilirsiniz. 05493474347